Bloeddruk is een belangrijke indicator van onze algemene gezondheid. In dit artikel gaan we dieper in op wat bloeddruk precies is, hoe deze wordt gemeten en wat de waarden betekenen. Verder geven we praktische tips over hoe je zelf thuis je bloeddruk kunt meten.
In deze koopgids
Wat is bloeddruk?
bloeddruk is de druk die het bloed uitoefent tegen de wanden van de bloedvaten terwijl het door het lichaam circuleert. Het wordt uitgedrukt in twee getallen, bijvoorbeeld 120/80 mmHg. Het eerste getal, de systolische druk, is de druk wanneer het hart samentrekt en bloed in de slagaders pompt. De systolische druk wordt ook wel bovendruk genoemd. Het tweede getal, de diastolische druk, is de druk wanneer het hart ontspant tussen twee slagen in. De diastolische druk wordt ook wel onderdruk genoemd.
Waarom is bloeddruk belangrijk?
Een normale bloeddruk zorgt ervoor dat alle lichaamsweefsels en -organen voldoende van bloed voorzien worden. Een te hoge of te lage bloeddruk kan leiden tot verschillende gezondheidsproblemen. Hoge bloeddruk, of hypertensie, kan het risico op hartziekten, beroertes en andere complicaties verhogen. Lage bloeddruk, of hypotensie, kan duizeligheid en flauwvallen veroorzaken.
Hoe meet je zelf je bloeddruk?
De meest gebruikelijke manier om bloeddruk te meten is met een bloeddrukmeter. Een bloeddrukmeter wordt niet vergoed en moet je zelf kopen. Soms heeft de huisarts ook een bloeddrukmeter in de praktijk die je kunt lenen. Een bloeddrukmeter bestaat uit een manchet (een soort armband) die om de bovenarm wordt geplaatst en het meetapparaat zelf. De bloeddrukmeter meet wanneer de gebruiker op de startknop drukt simpel en snel de bloeddruk. Na afloop van een meting zie je een aantal getallen op het scherm staan. Samen vormt dit de bloeddruk. We hadden het net al over systolische druk (bovendruk) en diastolische druk (onderdruk). Op een bloeddrukmeter wordt dit vaak afgekort aan de zijkant van het scherm met de woorden: SYS en DIA. Daaronder staat vaak ook nog PUL. PUL is de afkorting van PULSE oftewel: hartslag. Het aantal slagen per minuut dat je hart maakt (normaal is tussen de ongeveer 60 slagen / 100 slagen per minuut. Er zijn twee soorten bloeddrukmeters: handmatige en digitale bloeddrukmeters. Naast de twee soorten bloeddrukmeters zijn er ook tientallen merken. Het ene merk heeft een betere reputatie dan het andere merk. De merken Microlife en Omron worden veel gebruikt door (huis-)artsen.
Handmatige bloeddrukmeters
Dit type meter heeft een wijzerplaat om de druk af te lezen en wordt meestal bediend met een handmatige knijppomp. Handmatige meters zijn vaak nauwkeurig, maar kunnen moeilijk af te lezen zijn als je niet vertrouwd bent met het apparaat. Bovendien is dit mensen werk en je bent dus wel gebonden aan een goede interpretatie van de meting. De behandelaar in kwestie dient het dus goed te horen. Doorgaans wordt dit type meter dus alleen gebruikt door een professional (de huisarts, cardioloog, praktijkondersteuner, etcetera).
Digitale bloeddrukmeters
Digitale bloeddrukmeters tonen de bloeddrukwaarden op een scherm en zijn eenvoudiger in gebruik. Sommige modellen kunnen zelfs de gegevens opslaan om de metingen op een later moment terug te zien. Deze bloeddrukmeters werken allemaal min of meer volgens hetzelfde principe: druk op de startknop en wacht kort tot de meter de manchet oppompt en daarna de getallen toont. Dit soort bloeddrukmeter wordt het meest gekocht (en aanbevolen door o.a. de Hartstichting).
Hoe meet je zelf je bloeddruk thuis?
Het zelf meten van je bloeddruk thuis kan een goede manier zijn om je gezondheid in de gaten te houden. Hier zijn enkele stappen belangrijk om dit correct te doen:
- Een goede voorbereiding is het halve werk: zorg dat je ontspannen bent en minstens 30 minuten geen inspanning hebt vericht. Gebruik ook het toilet indien nodig.
- Juiste positie: zit comfortabel met je rug ondersteund en je voeten plat op de grond. Plaats je arm zodat je elleboog op hartniveau is.
- Plaats de manchet om de bovenarm: Doe de manchet om je bovenarm. Deze moet vast zitten maar niet te strak. ‘’Dicht is dicht’’. Je hoeft hem dus niet extra aan te trekken.
- Start de meting: Als je een digitale meter gebruikt, druk je gewoon op de startknop. Vervolgens wacht je tot de meter klaar is. Doorgaans duurt dit 30 tot 60 seconden.
- Noteer de resultaten: Schrijf je bloeddrukwaarden op om deze met je arts te kunnen bespreken. Wanneer je een luxere bloeddrukmeter hebt kan het zien dat de meter dit opslaat in het geheugen. Dan is noteren niet nodig.
Verder kunnen sites als bijvoorbeeld Thuisarts.nl je ook verder helpen met tips voor bloeddrukmeten.
Wat betekenen de waarden die je meet?
Als je je bloeddruk hebt gemeten, wil je natuurlijk ook weten wat dit zegt. Hieronder een opsomming wat de getallen globaal betekenen.
- Goede bloeddruk: Lager dan 120/80 mmHg.
- Normale bloeddruk: 120-140 mmhg -> Bij een bovendruk tussen 120 en 140 heb je een normale bloeddruk. Houd wel je bloeddruk in de gaten. Je kans op hart- en vaatziekten neemt toe als je bloeddruk richting de 140 gaat.
- Verhoogd / hoge bloeddruk: 140 – 180 mmhg -> Bij een bovendruk tussen de 140 en 180 heb je een hoge bloeddruk.
- Boven de 180 mmhg -> Let op: je moet actie ondernemen.
Bij een bovendruk hoger dan 180, heb je een ernstig verhoogde bloeddruk. Voer onderstaande stappen uit:
- Doe de meting nog 3 keer. Neem tussen de metingen 5 minuten pauze.
- Is je bovendruk na meerdere keren meten nog steeds 180 of hoger? Neem dan vandaag contact op met je huisarts om je bloeddruk te bespreken. Je krijgt dan advies over wat je kunt doen.
